Svetski dan dijabetesa: Zdrava ishrana počinje sa doručkom

Na temu Svetskog dana dijabetesa smo razgovarali sa doktoricom Zoricom V. Dragaš specijalistom socijalne medicine.

Šta je šećerna bolest?

“Šećerna bolest je kompleksna metabolička bolest u kojoj su udruženi poremećaji metabolizma, masti i belančevina, a osnovnu pojavu predstavlja povišenje nivoa šećera u krvi, odnosno povišenje nivoa glukoze u krvi. Značajno mesto u razvoju poremećaja odnosno, patofiziologiji ove bolesti ima endokrini pankreas, ili onaj deo gušterače koji luči hormone koj su zaduženi za regulisanje nivoa, odnosno visine šećera u krvi”  - rekla nam je dr Zorica Dragaš.

Šta dovodi do šećerne bolesti?

“Od svih faktora spoljašnje sredine 4 su najvažnija:  nepravilna ishrana, smanjena fizička aktivnost, negativan stres i upotreba duvana”  - naglasila je doktorica.

Koji su simptomi dijabetesa?

“Najznačajniji simptomi ove bolesti su: hiperglikemija (povišen nivo šećera u krvi), glikozurija (pojava šećera u mokraći), poliurija (povećano izlučivanje mokraće), enurezis nokturna  (noćno mokrenje), zatim polidipsija (pojačan osećaj žeđi), polifagija (pojačan osećaj gladi), pojavljuje se pre ili kasnije gubitak u telesnoj težini, opšta slabost i malaksalost, često je suva koža i sluzokoža sa povremenim osećajem svraba. Ponekad se pojavljuje crvenilo lica i još neki drugi simptomi i znaci.”

Koje su komplikacije šećerne bolesti?

“To su svakako bolesti srca i krvnih sudova, krvnih sudova i srca i mozga, ali i perifernih krvnih sudova,  pre svega oni koji se nalaze u donjim udovima, odnosno nogama, povišen krvi pritisak, infarkt srca i mozga, zatim obliterišuća arterioskleroza perifernih sudova u donjim ekstremitetima koja se klinički manifestuje pojavom intermitentne klaudikacije, odnosno osobe to osećaju kao grčeve u listovima pri hodanju, zatim može doći do tromboze ili potpunog zapušenja već suženog krvnog suda, suve gangrene (najčešće je zahvaćeno stopalo, ali proces može napredovati), a ukoliko se ništa ne preduzima, onaj deo stopala koje je zahvatila suva gangrena neophodno je odstraniti. Akutne komplikacije su ketonurija (medicinsko stanje koje karakteriše prisustvo ketonskih tela u urinu), ketoacidoza (zakiseljenost krvi acetonom) i koma”- odgovorila nam je dr Zorica Dragaš.

dr Zorica Dragaš, specijalista socijalne medicine

Kako se leči dijabetes?

“Osnovno lečenje se sastoji u svakodnevnoj primeni higijensko-dijetetskog režima života, prema potrebi primena određenih lekova, tzv. oralnih antidijabetika i prema potrebi primena insulin.”

Koji su najčešći neposredni uzroci smrti kod oboleleih od dijabetesa?

“Najčešći neposredni uzroci smrti u ovih bolesnika su srčana bolest, povišen krvi pritisak, moždani udar, i druga oboljenja kardiovaskularnog aparata koja učestvuju u smrtnosti dijabetičara u više od polovine slučajeva. Polovina osoba koje su na dijalizi imaju sećernu bolest,među osobama koje su izgubile vid ili su slabovide većina ima šećeru bolest, a isto je tako bar četvrtina onih koji imaju amputirani ekstrmitet obolela od šećerne bolesti. Veoma često obolele osobe veruju da će ima samo lekovi pomoći za postizanje i održavanje zadovoljavajućih nivoa šećera u krvi, zanemarujući mnoge izuzetno povoljne efekte koji nastaju promenom načina života, odnosno usvajanjem zdravih navika i ponašanja što vodi unapređenju i očuvanju zdravlja  u celini, vodi kvalitetnijem životu. Nijedan lek, ma koliko dobro odabran i doziran neće pokazati svoj puni efekat ukoliko se osoba ne pridržava onih mera koje su neophodne da bi životne navike bile u skladu sa zdravljem” – naglasila je doktorica Zorica V. Dragaš.

Koliko su građani Subotice svesni opasnosti dijabetesa?

“U Subotici su ljudi svesni da je šećerna bolest česta. To ne mora da se čita u novinama, nego to mogu videti u krugu svoje porodice, rodbine u komšiluku. Vojvodina je područje koje ima veliki broj obolelih, odnosno šećerna bolest je proširena u stanovništvu isto kao i povišen krvni pritisak,a i sama gojaznost kako u odraslom periodu, tako i u dečjem uzrastu je nešto veća u Vojvodini, nego u centralnim delovima Srbije. Građani su opasnosti svesni, ali nisu dovoljno spremni da promene svoje navike. Ove godine je slogan borbe protiv šećerne bolesti:  “Zdrava ishrana počinje sa doručkom”. Dakle, doručkujte do 9 sati, pravilno rasporedite obroke, pravite razmake između obroka najmanje 4 sata, što znači da ne grickate između obroka. I naravno šetajte, brzi hod je izuzetno zdrav, pokreću se svi mišići i na svežem smo vazduhu.” - na kraju je zaključila dr Zorica Dragaš.