197 godina najstarijeg subotičkog spomenika
Najstariji javni spomenik u Subotici nastao je u 19. veku. Nastao u periodu kada je Subotica bila pod Habzburškom upravom, taj spomenik je bio centralno mesto okupljanja i sklapanja poslova u Subotici. Preživevši mađarsku revoluciju od 1848/49, kao i oba svetska rata, sklonjen je iza Katedrale gde je, nagrižen zubom vremena, bio ugrožen sve do prošle godine kada mu je, koliko toliko, vraćen stari sjaj. Međutim, za konačnu restauraciju ovog spomenika potrebna su značajna sredstva.
Pre tačno 197 godina, 20. avgusta 1815 godine, na tržnom trgu u centru grada otkriven je spomenik Svetom Trojstvu. Podignut je o trošku veleposednika Matije Vojnića iz Bajše. U to vreme je do spomenika vodilo nekoliko stepenica, ali su prilikom nasipanja i popločavanja trga 1879. te stepenice dospele pod zemlju. Nakon II svetskog rata spomenik je premešten u park pokraj Katedrale Svete Terezije Avilske.
Istorijat ovog spomenika poklapa se sa urbanizacijom Subotice. Posebno je zanimljivo da su ovakvi spomenici imali i svoje zadužbine, najčešće u vidu zemljišta, a od tih prihoda se finansiralo održavanje spomenika. Međutim, nacionalizacijom spomenici su ostali bez tog izvora finansiranja održavanja, odnosno – sami sebi i restauratorima. Prva restaruracija spomenika usledila je 1964. godine, a dve godine kasnije je prenet na sadašnju lokaciju. Od tada pa do danas, spomenik je za razliku od prethodnih vremena nekako skriven od šire javnosti. Kao takav je i bio izložen zubu vremena, sve do prošle godine, kada je jedan od kipova bio srušen sa spomenika. Nakon toga je usledila restauracija tog kipa, a zatim i čišćenje celog spomenika.
Iako je još 1996. podnet zahtev, ovaj spomenik, za razliku od “svog komšije” - spomenika žrtvama fašizma nije spomenik kulture. Svi objekti u širem centru grada, pa i Spomenik Svetom trojstvu predstavljaju prostorno kulturnu-istorijsku celina od velikog značaja i pod zaštitom su države. Međutim, posebnu zaštitu uživaju jedino Spomenik žrtvama fašizma i spomenik caru Jovanu Nenadu.
