U SKC „Sveti Sava“ otvorena izložba „Pogrom u Bačkoj – 80 godina od Novosadske racije“

Potresna svedočanstva o jednom od najvećih ratnih zločina u Drugom svetskom ratu javnosti su predstavili  Kulturni centar Novog Sada u saradnji sa Istorijskim arhivom Grada Novog Sada i Eparhijom Bačkom.

Da je racija blaga reč za ono što se dogodilo srpskom i jevrejskom stanovništvu u Vojvodini i da serija zločina nije počela u NDH, već  u Vojvodini početkom aprila  1941. Godine ulaskom Hortijeve vojske, podsetio je Petar Đurđev, direktor Istorijskog arhiva Novog Sada. Prvi veći ratni zločin protiv neboračkog civilnog stanovništva desio u malom kolonističkom mestu Sirig, posle čega je usledila izgradnja sistema nacionalne neravnopravnosti u kom su pravoslavni Srbi i Jevreji stavljani van zakona i postajali građani drugog reda.

- Velika je čast biti u Subotici i prezentovati izložbu koja nas sećanjem vraća u teške momente I perioda okupacije u januaru 1942.godine, kada su južna Bačka i Novi Sad prošli kroz neviđeni terror koji je sprovela Hortijeva vojska. Izložba prikazuje biografije ljudi koji su postradali tokom tog zločina, sa druge strane vršimo ubifikaciju masovnih zločina i biografije sveštenika. U samo tri nedelje ubijeno je 15 sveštenoslužitelja Srpske pravoslavne crkve, što najbolje govori koliki je to udar bio za Eparhiju Bačku I celu SPC – podseća Đurđev. -   Na osnovu arhivske građe, rezultata anketne komisije za utvrđivanje ratnih zločina I njihovih pomagača, i kroz fotografski material pokušali smo da savremenim jezikom prikažemo i da dokumentujemo ta strašna zlodela. Golgota Srba u Bačkoj malo je poznata, jugoslovenska vlast je to zataškavala, sve do 1967., spomenik je podignut 1971. To jasno govori kako je postojao ogroman otklon, ali sada možemo o tome da govorimo, kao i da se sećamo onih koji su stradali. To je obaveza svih nas i da to prenesemo na mlađe generacije.

Kroz izložbu su predstavljene tri dokumentarne celine nastale tokom poslednjih deset godina u okviru programa "Ledena tišina - sećanje na žrtve Novosadske racije". Jedna celina prikazuje mesta masovnih egzekucija tokom Novosadske racije, potom stradanje pravoslavnih sveštenika Šajkaško-novosadske racije, a treća celina nosi naziv "80 godina kasnije - budućnost sećanja".