Mađarske stranke prekrajaju mape
Zahtev vojvođanskih Mađara za reorganizaciju upravnih okruga naći će se uskoro pred Vladom Srbije. Mađarska manjina nezadovoljna je postojećom mapom, pa će od vlasti u Beogradu zatražiti i iscrtavanje novih linija među administrativnim jedinicama.
U središtu ove inicijative biće opštine sa većinskim mađarskim stanovništvom - Kanjiža, Senta i Ada. Ove tri lokalne samouprave, prema predlogu iza kojeg stoje Mađari, trebalo bi da se iz Severnobanatskog okruga, čije je sedište u Kikindi, ”presele” u susedni Severnobački okrug sa centrom u Subotici.
Kao kompenzacija, opštine Srednjebanatskog okruga Novi Bečej i Nova Crnja, umesto ka Zrenjaninu, okrenule bi se Kikindi.
U Vladi Srbije zasad ne žele da kažu da li su spremni da prihvate da 29 upravnih okruga uskoro dobije novi izgled i funkcije. Ali, da je ”prepakivanje” u igri, potvrđuje načelnik Severnobanatskog okruga Vladimir Ilić. - Razmišlja se o promeni nadležnosti okruga. Postoji gruba ideja o promenama granice okruga, ali se još ne zna da li će to biti realizovano. O tome se razgovara i među političkim strankama - kaže Ilić.
Predsednik poslaničke grupe Saveza vojvođanskih Mađara Balint Pastor kaže da bi reorganizacija upravnih okruga bila korisna za Vojvodinu i Mađare, ali i da je to u interesu cele države.
- U njihovoj organizaciji je niz nelogičnosti zbog kojih ćemo pred Vladom pokrenuti ovo pitanje - kaže Pastor. - Najmanje dve od tri opštine koje su danas u Severnobanatskom okrugu, osim što su i geografski u Bačkoj, prirodno su usmerene na Suboticu. Jedini izuzetak je Ada, koja je bliža Kikindi.
Pastor kaže i da sve analize govore u prilog redefinisanja postojećih granica okruga. Tumačenja koja govore da je reč o okupljanju većinskih mađarskih opština pod skutom Subotice negira, i kaže:
- Ovu ideju podržavaju Srbi, kao i drugi narodi iz ovih opština - tvrdi Pastor.
Da okruzi i njihova organizacija, međutim, nisu od presudne važnosti za život ljudi, smatra Goran Nikolić iz Instituta za evropske studije. On podseća na ”mršava” okružna ovlašćenja, koja se svode na inspekcijski nadzor, privredu i reagovanje u vanrednim situacijama.
- Ključne su republičke i opštinske nadležnosti, dok je ingerencija upravnih okruga više nego skromna - kaže Nikolić. - Nelogičnosti postoje, a posebno su pojačane uspostavljanjem gradova, koji su udavili sedišta okruga. Bolji put je, zbog toga, decentralizacija na lokalnom nivou.
Zahtevi za crtanje nove mape okruga u centralnoj Srbiji nisu novost u Srbiji. Na postojeću administrativnu podelu ne gledaju milo ni u drugim delovima zemlje, a slični zahtevi proteklih godina čuli su se i u Novom Pazaru, Loznici, Vršcu... Svi ovi gradovi tražili su, ili selidbe iz okruga kojima pripadaju, ili osnivanje novih upravnih jedinica.
DOBIĆE VIŠE PRAVA NA JEZIK
Da je potrebna drugačija organizacija okruga na severu države, smatraju i u Nacionalnom savetu mađarske manjine.
- Reorganizacija okruga pomogla bi Mađarima da bolje ostvaruju svoja manjinska prava. Jer pravo na jezik i pismo dostupnije je u Subotici nego u Kikindi - objašnjava predsednik Saveta Tamaš Kohrec. - Sve analize pokazale su geografsku, ekonomsku i saobraćajnu povezanost ovih sredina sa Suboticom. O jakoj vezi ovog okruga sa Kanjižom i Sentom svedoči i zajednička Privredna komora i pozivni broj.
KOMPROMIS OKRUG U KANJIŽI
Među idejama o reorganizaciji okruga u Vojvodini nedavno se pojavio i koncept koji podrazumeva osnivanje novog okruga Tisa. U njegovom sastavu našle bi se tri opštine koje streme Subotici, sa sedištem u Kanjiži. Ovo rešenje je srednji put koji podrazumeva udovoljavanje zahtevima, ali i sprečavanje spekulacija o navodnom grupisanju Mađara oko Subotice.
