"Dani dr Svetomira Bojanina": sa ranom intervencijom krenuti što je ranije moguće

Stručno-naučni skup bio je podeljen u tri tematske celine. Prva sesija bavila se defektologijom i neuronaukama, druga je bila posvećena primeni defektologije u privatnoj praksi, dok je treća, verovatno najaktuelnija za roditelje, bila usmerena na rani razvoj i intervencije u najranijem uzrastu.

– Tema koja nas je okupila i koja je naša zvezda vodilja jeste rani razvoj i tretmani koji se u tom periodu primenjuju. Naša škola, kao resursni centar, može da radi sa decom tek nakon navršene treće godine života. Međutim, ono što je izuzetno značajno jeste da se u Beogradu gradi veliki centar za rani razvoj, i da već godinu dana traje obuka stručnjaka iz cele Srbije koji će tamo raditi. Kao i kod svake teškoće, najvažnije je da se problem što ranije prepozna i dijagnostikuje – tada su i mogućnosti za napredak mnogo veće, naročito kod dece sa razvojnim smetnjama – istakao je Miodrag Stankov, direktor OiSŠ „Dr Svetomir Bojanin“.

Savremeni način života pred decu i roditelje postavlja mnoge izazove, ali je važno da se u tim okolnostima ne osećaju usamljeno.

– Današnja deca suočavaju se s brojnim razvojnim preprekama. Prvih hiljadu dana života su ključne – mi ih nazivamo „otkrivanjem života“. Naši temelji se oslanjaju na rad organizacije „Pomoć porodici“, čiji je jedan od osnivača bio dr Svetomir Bojanin. Pojedina kašnjenja u razvoju mogu se uočiti odmah po rođenju, dok se druga pojavljuju kasnije i nazivamo ih razvojnim ili neurorazvojnim poremećajima. Roditelji najčešće primete kašnjenje u razvoju govora, ali to nije jedini, niti glavni simptom. Kod dece sa psihomotornim kašnjenjima često izostaje kontakt pogledom, osmeh, simbolička igra ili reakcija na ime – to su sve signali zbog kojih treba potražiti savet stručnjaka. Govor je samo jedan segment razvoja – ključ je u podsticanju svih oblasti kroz pokret, igru i bogata iskustva – objasnio je dr Stevan Nestorov iz centra „Pomoć porodici“.Stručnjaci ističu da su prve tri, a najviše pet godina života, odlučujuće za početak rane intervencije – i to ne samo kod dece sa razvojnim kašnjenjem, već i kod dece tipičnog razvoja, u preventivne svrhe.

– To su ključne godine u razvoju svakog deteta, bilo da postoji kašnjenje ili vidljivo odstupanje. Istraživanja jasno pokazuju da su rezultati rada u tom periodu najefikasniji, dok je kasnije napredak znatno sporiji i manje izražen. Ulaganje u rani razvoj je višestruko isplativo – i sa aspekta detetovog napretka i sa ekonomskog stanovišta. Mi se zalažemo za to da se s intervencijom krene odmah po rođenju, posebno ukoliko dete pripada rizičnoj grupi. Najkasnije do pete godine mora se započeti sa radom – istakao je prof. dr Nenad Glumbić sa Fakulteta za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju u Beogradu.

On je dodao da se sistem rane intervencije u Srbiji tek formira, po ugledu na evropske modele. Iako kod nas postoji višedecenijska praksa, ona je često bila rasparčana i zavisila od lokalne sredine, obrazovanja kadra i pojedinačnih entuzijasta. Ipak, u poslednjih nekoliko godina napravljeni su značajni koraci ka uvođenju jedinstvenog, sistemskog pristupa utemeljenog na dokazima.