Platforma Saveza bačkih Bunjevaca za izbore Nacionalnog saveta

Predstojeći izbori za nacionalni savet od presudnog su značaja za dalje odnose i položaj bunjevačke nacionalne manjine u republici Srbiji.

Sastav Nacionalnog saveta u oba dosadašnja saziva bio je takav da su postojale radikalno suprodstavljene koncepcije kada je reč o značaju i ulozi Nacionalnog saveta. To je rezultiralo raspuštanjem Nacionalnog saveta i uvođenju prinudne uprave u oba predhodna saziva. I danas u nekim krugovima postoji težnja da se uloga Nacionalnog saveta minimizira, a da se neke druge organizacije, registrovane kao udruženja građana, prikazuju kao nekakve „krovne“, „najvažnije i nezaobilazne“ u ostvarivanju prava, a da se pri tom nacionalni savet definiše kao „paradržavna ustanova“.

Savez bačkih Bunjevaca ima jasan stav: Nacionalni savet je Ustavom i Zakonom definisana institucija u pravno-političkom sistemu Republike Srbije, koja vodi brigu o ostvarivanju prava bilo koje nacionalne manjine, pa tako i Bunjevačke.

Nacionalni savet je „Skupština nacionalne manjine“, koja se bira na neposrednim izborima i koja vodi brigu o ostvarivanju prava u četiri oblasti: obrazovanju na jeziku manjine, odnosno izučavanju maternjeg jezika, informisanju na jeziku manjine, kulturi, odnosno zaštiti kulturne baštine i negovanju kulture i tradicije nacionalne manjine, i službenoj upotrebi jezika, odnosno korišćenju i očuvanju maternjeg jezika. Da ne postoji bunjevački Nacionalni savet, ne bi bilo ni Bunjevaca kao autohtone nacionalne manjine u Republici Srbiji. Razne organizacije koje se formiraju bilo kao kulturni centri, bilo kao udruženja, su potrebne, ali nisu dovoljne, za očuvanje autohtonosti bunjevačke nacionalne manjine.

Prosto rečeno: „nije dovoljno igrati i pivati“, potrebno je stvarati ustanove pod okriljem Nacionalnog saveta u oblastima koje zakon definiše. Jedino tako bićemo u stanju da ostvarujemo prava kao autohtona nacionalna manjina pod svojim imenom – Bunjevci!

Cilj Saveza bačkih Bunjevaca na predstojećim izborima za bunjevački Nacionalni savet,  je izbor takvog sastava Nacionalnog saveta koji će u buduće biti stabilan i koji će se rukovoditi obavezom da se razvijaju i da jačaju ustanove u sve četiri zakonom utvrđene oblasti, a koji će kulturnim centrima i udruženjima građana pomagati da realizuju svoje projekte i programe u cilju negovanja kulturne baštine, folklora i tradicije, kao potrebnoj pratećoj formi.

* * * * * * * * * *

Osnovni zadaci koji predstoje u tom pogledu, a koje će u novom sazivu bunjevačkog Nacionalnog saveta realizovati Savez bačkih Bunjevaca su:

U obrazovanju:

prihvatanje bunjevačkog jezika u školama, odnosno da se kao što je to slučaj i sa drugim nacionalnim manjinama, u školama izučava „bunjevački maternji jezik sa elementima nacionalne kulture“, a ne kao sada „bunjevački govor“...

U informisanju:

očuvanje stečenih prava u oblasti informisanja na bunjevačkom jeziku i dalji razvoj u skladu sa novim zakonom o informisanju, kako u pisanoj tako i u elektronskoj formi. To znači da se sačuva status „Bunjevačkog informativnog centra“ kao ustanove pod okriljem nacionalnog saveta...

U kulturi:

formiranje „Zavoda za kulturu Bunjevaca“ kao ustanove pod okriljem Nacionalnog saveta, a koju kao i za druge nacionalne zajednice, osniva i finansira Skupština  AP Vojvodine...

dok se ne formira „Zavod za kulturu Bunjevaca“, Nacionalni savet mora voditi brigu, koordinirati i pratiti rad i realizaciju projekata i programa svih Kulturnih centara i Udruženja pod bunjevačkim imenom.

U oblasti  jezika, nauke i istorije:

Promena statusa  „Bunjevačke matice“ tako da osnivač  „Bunjevačke matice“ bude Nacionalni savet i da u buduće „Bunjevačka matica“ funkcioniše kao ustanova pod okriljem Nacionalnog saveta, a ne kao što je sada – „Udruženje građana“. Osnovna delatnost Bunjevačke matice, kao buduće ustanove, treba da  bude rad u oblasti nauke, istorije, književnosti i jezika.

* * * * * * * * * *

Realizacijom gore navedenih ciljeva, bunjevačka nacionalna manjina sačuvala bi svoju autohtonost i status nacionalne manjine sa svim pravima koja iz toga proizilaze. Brigu nad ostvarivanjem prava i položaja nacionalne manjine vodio bi “Nacionalni savet bunjevačke nacionalne manjine”, kao “krovna” institucija.

U tri oblasti postojale bi ustanove pod okriljem Nacionalnog saveta: u oblasti informisanja “Bunjevački informativni centar”, u oblasti kulture “Zavod za kulturu Bunjevaca”, a u oblast jezika, nauke i istorije “Bunjevačka matica”.

Takođe, Nacionalni savet bi kroz rad svojih organa, vodio brigu o obrazovanju, odnosno izučavanju bunjevačkog jezika kao maternjeg jezika. Nacionalni savet mora biti profesionalno organizovan i vođen, sa svim onim organizacionim delovima koje Zakon propisuje, i mora u potpunosti preuzeti brigu nad svim oblastima koje je Zakon propisao kao nadležnost Nacionalnog saveta.

Predsedništvo Saveza bačkih Bunjevaca
Predsednik Mirko Bajić

// kraj saopštenja